Warsztat obywatelskiej refleksyjności „Polska na kozetce. Czy jesteśmy toleracncyjni?”

Kraków, 21 stycznia 2023

Instytut Analizy Grupowej Rasztów,

Instytut Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego,

Fundacja Rozwoju Terapii Rodzin Na Szlaku

zapraszają na warsztat obywatelskiej refleksyjności z cyklu „Polska na kozetce”.

Spotkajmy się 21 stycznia w Krakowie w Instytucie Psychologii UJ, ul. Ingardena 6, sala 001 na parterze

Tym razem chcemy porozmawiać o tolerancji.

W dyskusji wezmą udział:

• Katarzyna Dembiczak, psychoterapeutka, działaczka społeczna, członkini zarządu Federacji Znaki Równości.
• Agata Kluczewska, działaczka społeczna, prezeska Fundacji 'Wolno nam’,
• Piotr Augustyniak, filozof, eseista, profesor Uniwersytu Ekonomicznego.

PROGRAM

10:30 Przywitanie i wprowadzenie

10:45 – 11:45 Matryca Myślenia-Śnienia – grupowe doświadczenie, w którym uczestnicy dzielą się z innymi swymi snami i skojarzeniami do nich, te zaś traktowane są jako materiał do poszukiwania informacji na temat ukrytych, nieświadomych aspektów grupy społecznej.

11:45 – 12:00, przerwa

12:00 – 13:00, dyskusja poprzedzona krótkimi wystąpieniami Panelistów

13:00 – 13:15, przerwa

13:15– 14:30, duża grupa, swobodna dyskusja wszystkich obecnych

14:30 – 14:45, zakończenie

Wydarzenie jest przedsięwzięciem społecznym. Udział jest bezpłatny.

Aby się zapisać prosimy o wypełnienie bardzo krótkiego formularza – dzięki temu będziemy mogli się kontaktować z zainteresowanymi osobami.

KLIKNIJ, ABY OTWORZYĆ FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY

Warsztaty Polska na Kozetce są inicjatywą analityków grupowych mającą na celu budowanie bezpiecznej przestrzeni do rozmowy – podstawy życia społecznego. Korzeniami inicjatywa ta sięga roku 2014, kiedy to odbyła się międzynarodowa konferencja pod taką samą nazwą. Stała się ona inspiracją do organizacji corocznych warsztatów obywatelskiej refleksyjności, w których mogą uczestniczyć przedstawiciele różnych środowisk, by podjąć dyskusję nad procesami społecznymi, relacjami pomiędzy poszczególnymi grupami, zastanowić się nad pytaniem: co się dzieje w polskim społeczeństwie?

Polska na kozetce – setting i teoretyczne podłoże

Analiza grupowa jest przede wszystkim wykorzystywana jako forma psychoterapii grupowej. Jednak można analizę grupową potraktować jako szeroką koncepcję podkreślającą znaczenie społeczeństwa oraz społeczności w życiu jednostki. W związku z tym oprócz psychoterapeutycznego zastosowania analiza grupowa może być wykorzystywana do zrozumienia interakcyjnych procesów zachodzących pomiędzy społeczeństwem a jednostką.

Za każdym razem zadajemy uczestnikom warsztatów identyczne pytanie: Co oznacza dla Ciebie bycie obywatelem/-ką Polski (nazwę kraju, czy też miejsca można zmienić w zależności od tego, gdzie odbywa się warsztat)?.

Warsztaty zwykle składają się z trzech modułów:

I. Matryca śnienia społecznego (Social Dreaming Matrix) – trwająca półtorej godziny swobodna dyskusja na temat snów opowiadanych przez poszczególnych uczestników spotkania wraz z komentarzem osób prowadzących i z odniesieniem do aktualnej i przeszłej sytuacji społecznej.

Lub

Trylogia, tj. moderowana przez analityków grupowych dyskusja w trzech okręgach na następujące tematy: Czym jest dla mnie być obecnie obywatelem Polski? (krąg pierwszy); Refleksje nad dyskusją pierwszą, analiza ujawnionych emocji i głównych tematów (krąg drugi); Umieszczenie obu dyskusji w kontekście społecznym: lokalnym i krajowym (krąg trzeci). Trylogia jest metodą stosowaną między innymi przez Richarda Morgan-Jones związanego z Organization for Promoting the Understanding of Society (OPUS, https://www.opus.org.uk/) oraz z International Society for the Psychoanalytic Study of Organizations (ISPSO, https://www.ispso.org/).

II. Krótkie wystąpienia dwóch lub trzech zaproszonych gości, będące swobodną odpowiedzią na główny temat warsztatów jakim jest pytanie: Co dla mnie znaczy być obywatelem/-ką Polski? Po wypowiedziach gości następuje dyskusja, podczas której uczestnicy chcą zabrać głos siadają na wolnych miejscach obok zaproszonych prelegentów.

III. Duża grupa, w trakcie której z jednej strony zwracamy uwagę na szerszy kontekst społeczny, ale także na interakcje pomiędzy uczestnikami warsztatu.

Celem każdego z tych modułów jest wpisanie się w dynamikę rozwoju grupy, w której można szeroko wyróżnić trzy fazy: władzy, intymności i pracy współzależnej (Agazarian i Gantt, 2003). Na początku członkowie grupy pracują nad relacjami z autorytetem. Właśnie dlatego w pierwszej części istotne jest jasne określenie ról członków i lidera (prowadzącego), aby ułatwić rozwiązywanie problemów dotyczących władzy i kontroli. Jest to na przykład dobrze widoczne w ćwiczeniu Trylogia, gdzie zarówno uczestnicy, jak i moderator mają jasno sprecyzowane zadania. Druga część warsztatów dotyczy budowania intymności interpersonalnej w odniesieniu do procesu separacji i indywiduacji. Podczas warsztatu uczestnicy mogą poczuć się jak zaproszeni prelegenci zajmując miejsca obok ich stanowisk i zabierając aktywny udział, poprzez publiczną wypowiedź i nawiązanie rozmowy zarówno z gośćmi (autorytetami) oraz z uczestnikami. Ostatnim etapem jest faza pracy współzależnej, w której koncentrujemy się na przejęciu odpowiedzialności oraz radzeniu sobie z ujawniającymi się różnicami pomiędzy poszczególnymi uczestnikami. Ma to miejsce podczas swobodnej dyskusji w dużej grupie.

Grupa uczestników przechodzi ten proces i zderza się z konfliktami, które system musi rozwiązać, aby się rozwijać i sprawnie działać (Agazarian i Gantt, 2003). Metaforycznie można rozumieć procesy zachodzący podczas warsztatów, jako rozwijanie się w „działającym” społeczeństwie, które może osiągnąć nieodłączne cele systemowe dotyczące przetrwania, rozwoju i transformacji (Agazarian i Gantt, 2003). Można stwierdzić, że społeczeństwo pracujące to społeczeństwo z autonomicznym-współzależnym self, czyli takim gdzie autonomia nie zakłada kompletnej separacji (Kağıtçıbaşı, 2012). Współzależność i autonomia są podstawowymi potrzebami ludzkimi, jednak są często taktowane jako wzajemnie się wykluczające (Bakan, 1966; Mahler, 1972). Teorie podkreślające znaczenia autonomii, sprawczości, prywatności, niezależności i samodzielności jednostki – szczególnie w świecie zachodnim – nie doceniają współzależności i relacyjności. Często uważa się, że autonomia wymaga pozbycia się relacyjności poprzez separację od innych, co znajduje odzwierciedlenie w hipotezie „separacji–indywiduacji” (Mahler, 1972). Kağıtçıbaşı (2012) przyjęła jednak, że współzależność i autonomia nie wykluczają się, bowiem są zarówno sprawcze jak i wolicjonalne.